Spread the love

Jednym z głównych celów planowanego pakietu zmian podatkowych w ramach „Polskiego Ładu” jest uszczelnienie systemu podatkowego oraz ograniczenie możliwości nadmiernej optymalizacji. W tym kontekście ustawodawca planuje zaostrzenie przepisów dotyczących zagranicznych jednostek kontrolowanych (dalej: „CFC”), poszerzając katalog pozwalający na identyfikację podmiotu jako CFC.

Definicja zagranicznej jednostki kontrolowanej na gruncie obowiązujących przepisów

W ustawach o podatkach dochodowych (PIT, CIT) wymienia się trzy kategorie podmiotów, zobowiązane do zapłaty podatku dochodowego mimo posiadania siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia w innym kraju.

„Kategoria A”

Zagraniczne jednostki mające siedzibę lub zarząd, lub są zarejestrowane lub położone na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raj podatkowy) lub w państwie niechętnym do współpracy do celów podatkowych.

„Kategoria B”

Zagraniczne jednostki mające siedzibę lub zarząd lub zarejestrowane lub położone na terytorium państwa, z którym:

Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo
Unia Europejska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej

– stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych

„Kategoria C”

Zagraniczne jednostki spełniające łącznie trzy warunki:

Polski podatnik samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada bezpośrednio lub pośrednio:
- ponad 50% udziałów w kapitale lub,
- ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
- ponad 50% prawa do uczestnictwa w zysku lub
- sprawuje kontrolę faktyczną nad zagraniczną jednostką.
Co najmniej 33% przychodów tej jednostki osiągniętych w roku podatkowym pochodzi z zamkniętego katalogu dochodów pasywnych tj.:
- z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych,
- ze zbycia udziałów (akcji),
- z wierzytelności,
- z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
- z części odsetkowej raty leasingowej,
- z poręczeń i gwarancji,
- z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw,
- ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
- z działalności ubezpieczeniowej, bankowej lub innej działalności finansowej,
- z transakcji z podmiotami powiązanymi, w przypadku gdy jednostka nie wytwarza w związku z tymi transakcjami wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma,
faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez tę jednostkę jest niższy niż hipotetyczny CIT, który byłby od niej należny, gdyby jednostka ta była rezydentem polskim.

Co się zmienia (kategoria C)?

Jak wskazano powyżej, dotychczas za CFC (kategoria C) uważano m.in. podmiot, którego większościowym udziałowcem był polski podatnik samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi. W projekcie ustawy doprecyzowano jednak przesłanki konstytuujące zagraniczną jednostkę kontrolowaną poprzez wskazanie, że za CFC uważa się też podmiot, w którym polski podatnik posiada samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi lub z innymi podatnikami mającymi miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Polski bezpośrednio lub pośrednio ponad 50% udziałów w kapitale lub ponad 50% praw głosu w zarządzaniu jednostką. Według nowej definicji tymi innym podatnikami będą podatnicy, posiadający co najmniej 25% udziałów w kapitale lub co najmniej 25% praw głosu w zarządzaniu jednostką lub 25% prawa do uczestnictwa w zysku spółki. W konsekwencji za CFC będzie uważana także spółka, w której obok podatnika udział mają też inne polskie podmioty, i to z nim niepowiązane (dalej: „Nowy warunek w zakresie posiadania kontroli nad CFC”).

Rozszerzony zostanie również katalog przychodów pasywnych osiąganych przez CFC między innymi o przychody osiągane z tytułu:

świadczonych usług niematerialnych (np. usług doradczych, księgowych, badania rynku itp.),
najmu, podnajmu i innych umów o podobnym charakterze,
sprzedaży towarów lub produktów zakupionych od podmiotów powiązanych lub sprzedawanych na ich rzecz.

Doprecyzowana zostanie wartość korzyści osiąganej z tytułu zapłaty podatku od CFC za granicą zamiast w Polsce. Ustawodawca wskazuje, że różnica pomiędzy podatkiem faktycznie zapłaconym a podatkiem hipotetycznym do zapłaty w Polsce powinna wynosić co najmniej 25% podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: „Nowy warunek w zakresie osiągania co najmniej 25% korzyści”).

Nowe kategorie zagranicznych jednostek kontrolowanych

Do katalogu podmiotów uznawanych za CFC dodano jeszcze dwie kategorie:

„Kategoria D”

Podobnie jak w przypadku kategorii C, niezbędne będzie spełnienie (i) Nowego warunku w zakresie posiadania kontroli nad CFC oraz (ii) istnienia 25% hipotetycznej korzyści z tytułu zapłaty CIT za granicą zamiast w Polsce. Ustawodawca wymaga dodatkowo, aby przychody takiej jednostki były niższe niż 30% sumy wartości:

posiadanych udziałów (akcji) w innych spółkach/instytucjach wspólnego inwestowania;
posiadanych przez podatnika aktywów ruchomych, nieruchomych, również używanych na podstawie umowy leasingu;
posiadanych przez nią wartości niematerialnych i prawnych.

i jednocześnie, aby ww. aktywa stanowiły co najmniej 50% wartości aktywów tej jednostki. W ten sposób ustawodawca, chce objąć przepisami o CFC tzw. „spółki wydmuszki”.

„Kategoria E”

Wprowadzono ponadto piąty rodzaj CFC poprzez odniesienie się do stopy zwrotu z posiadanych aktywów. Nowa kategoria obejmuje podmioty spełniające następujące wymogi:

nowy warunek w zakresie posiadania kontroli nad CFC,
przekroczenie dochodu obliczonego wg wzoru podanego w ustawie,
osiąganie przychodów głównie z transakcji dokonywanych z podmiotami powiązanymi lub z podmiotami niepowiązanymi mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę, zarząd itp. w innym państwie niż jednostka (tj. jednostka nie prowadzi rozbudowanej działalności w państwie rezydencji, czyli osiąga mniej niż 75% przychodów z tytułu transakcji z podmiotami niepowiązanymi z kraju jej siedziby).

Spółki prowadzące rzeczywistą działalność gospodarczą

Bez zmian pozostaje jednak wyłączenie stosowania przepisów o CFC względem spółek prowadzących rzeczywistą działalność gospodarczą w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Prowadzenie przez podmiot zagraniczny realnej działalności w państwie siedziby podlega subiektywnej ocenie organu podatkowego. O prowadzeniu rzeczywistej działalności mogą przesądzać m.in. zatrudnianie pracowników czy też posiadanie infrastruktury biurowej współmiernej do prowadzonej działalności.

Zgodność z dyrektywą

Proponowane w ramach pakietu Polskiego Ładu zmiany w zakresie CFC wykraczają daleko poza standard unijny określony w dyrektywie ATAD[1]. Stąd istnieje wątpliwość czy tak szeroki zakres CFC jest dopuszczalny w świetle przepisów CFC przyjętych w ATAD. Dyrektywa nie wyklucza co prawda wprowadzenia przez państwa członkowskie surowszych warunków, czy też bardziej restrykcyjnych kryteriów przeciwdziałania praktykom unikania opodatkowania – jednakże proponowany kształt przepisów o CFC wydaje się zbyt daleko idący. W szczególności w świetle artykułu 3 Dyrektywy ATAD, który zezwala państwom członkowskim na rozszerzenie standardu unijnego w odniesieniu do opodatkowania osób prawnych. Z kolei polskie przepisy o CFC uderzają także w podmioty niepodlegające temu podatkowi (tj. osoby fizyczne). Z powyższego można wywnioskować, że wbrew początkowym zapewnieniom dla polskiego ustawodawcy priorytetem jest uszczelnienie systemu podatkowego, nie zaś wspieranie polskich przedsiębiorstw.

[1] Dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego

Czytaj też: