Ministerstwo Finansów opracowało wytyczne dla jednostek samorządu terytorialnego, jak w praktyce powinny one stosować przepisy zawarte w pierwszej tarczy antykryzysowej. Chodzi przede wszystkim o preferencje w podatkach lokalnych, które można zaoferować przedsiębiorcom.
Mowa tu o przepisach ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (tzw. tarczy antykryzysowej 1.0 z dnia 31.03.2020), która przewiduje pewne propozycje w obszarze podatku od nieruchomości.
W szczególności, tarcza antykryzysowa umożliwia gminom wprowadzenie dla określonych grup podatników zwolnień z podatku od nieruchomości za część roku 2020 dotyczących gruntów, budynków i budowli (lub ich części) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Gminy mogą też przedłużyć terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej niż do 30 września 2020 r. Jednak, aby z tych opcji firmy mogły skorzystać, konieczne jest podjęcie przez gminy stosownych uchwał.
Preferencja nie dla wszystkich
Co istotne, gminy mogą wprowadzić wspomniane preferencje, ale muszą być one skierowane do przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Gmina w ramach swojej autonomii dostosowuje zakres ulg do lokalnej sytuacji i określa, jakie kryteria będą musieli spełnić przedsiębiorcy, do których kierowana będzie dana preferencja.
Możliwe jest zatem, że rada gminy wskaże w uchwale konkretne grupy podatników bez konieczności przeprowadzania dodatkowej weryfikacji. Jak wskazuje MF w swoich wytycznych, mogą to być przykładowo przedsiębiorcy, których przepisy zobligowały do czasowego ograniczenia działalności. W takim przypadku sama konieczność okresowego zamknięcia np. salonu kosmetycznego czy fryzjerskiego zgodnie z wprowadzonymi obostrzeniami może przesłanką wystarczającą, aby uznać, że u przedsiębiorcy nastąpiło pogorszenie sytuacji finansowej.
Gmina może również przyjąć, że dana preferencja skierowana jest też do innych przedsiębiorców. Wówczas ustalenie odpowiednich kryteriów umożliwiających skorzystanie z preferencji (np. wysokość określonych wskaźników finansowych potwierdzających pogorszenie płynności finansowej) zależeć będzie od konkretnej gminy czy miasta. Kryteria te muszą zostać wskazane w uchwale.
Dokumentacja
Warto podkreślić, że przepisy samej tarczy antykryzysowej nie obligują przedsiębiorców do udokumentowania złej sytuacji finansowej przed skorzystaniem z preferencji. Jednak gminy i w tym zakresie mogą, w ramach swoich kompetencji, określić, jakie dokumenty powinni im dostarczyć podatnicy. W praktyce część gmin w podejmowanych uchwałach obliguje przedsiębiorców do składania oświadczeń o pogorszeniu płynności finansowej w związku z COVID-19. Takie oświadczenia są załącznikami do uchwał gmin. Ministerstwo Finansów nie rekomenduje tego rozwiązania, argumentując, że na chwilę obecną istotne jest maksymalne uproszczenie procedury korzystania z preferencji przez przedsiębiorców. Organy podatkowe mogą przecież sprawdzić w późniejszym terminie, czy przyznanie ulg w powyższym zakresie było zasadne. Mając to na uwadze, warto jest jednak przygotować i zachować odpowiednią dokumentację wspierającą.
Ulgi a pomoc publiczna
Co do zasady, powyższe ulgi stanowią pomoc publiczną przyznawaną przedsiębiorcom. Jeżeli natomiast gmina podejmie uchwałę o odroczeniu terminu płatności rat podatku, a mimo tego przedsiębiorca zapłaci je w ustawowych terminach, będzie to oznaczało, że nie skorzysta on z pomocy publicznej.
Wniosek nie jest potrzebny
Jeśli gmina wprowadza w uchwale zwolnienie z podatku od nieruchomości na podstawie tarczy antykryzysowej, przedsiębiorca nie musi wnioskować o jego przyznanie, o ile spełnia warunki określone przez gminę. Wystarczy, że złoży informację na podatek od nieruchomości (osoba fizyczna) lub skoryguje deklarację na ten podatek. Podobnie jest przy przedłużeniu płatności rat podatków. Przedsiębiorcy nie muszą dodatkowo składać wniosków o zapłatę podatku w późniejszym terminie, określonym przez gminę.
Uchwała może zadziałać wstecz
Regulacje tarczy antykryzysowej 1.0 umożliwiające wprowadzanie powyższych ulg obowiązują od 31 marca 2020 r. Preferencje natomiast mogą być stosowane od 1 kwietnia 2020 r. Jak potwierdziło MF, jeśli gmina zdecydowała się na wprowadzenie zwolnień z podatku od nieruchomości po tej dacie, może swojej uchwale nadać moc wsteczną. Natomiast jeśli gmina nie zdążyła w uchwale na czas przedłużyć terminu płatności danej raty podatku, wskutek czego jej termin płatności minie, wówczas dla podatników, którzy nie dokonali płatności, powstanie zaległość podatkowa. W takim przypadku podatnik może wystąpić o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów Ordynacji podatkowej.
W praktyce niewiele gmin zdecydowało się na wprowadzenie preferencji na podstawie tarczy antykryzysowej. Przykładowo, możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców spełniających określone kryteria wprowadziły np. Wrocław, Szczecin czy Katowice. Więcej gmin oferuje natomiast możliwość przesunięcia terminów płatności podatku.
Niezależnie od powyższego, we wszystkich gminach podatnicy mają możliwość skorzystania – w tym wypadku na wniosek podatnika – z odroczenia terminów płatności podatku, rozłożenia podatku na raty, umorzenia zobowiązania lub zaległości podatkowych na podstawie dotychczas istniejących przepisów Ordynacji podatkowej.
Zachęcamy do śledzenia naszej strony, na której na bieżąco aktualizujemy działania gmin, podejmowanie w tym zakresie.
Czytaj więcej o „Tarczy antykryzysowej”:
- objaśnienia MF do rozwiązań COVID-owych,
- księgowe i podatkowe ujęcie wybranych instrumentów wsparcia tarczy antykryzysowej,
- przegląd założeń „tarczy antykryzysowej 4.0”,
- „tarcza antykryzysowa 4.0” – zmiany w rozliczeniach podatkowych,
- dopłaty z budżetu do odsetek dla firm – „tarcza antykryzysowa 4.0”.
